Vinh quy bái tổ là gì? Phong tục này là nguồn cảm hứng bất tận của nghệ thuật làm gốm.Thông qua các tác phẩm gốm sứ tinh xảo, không chỉ là truyền thống ông cha truyền dạy mà còn mang những giá trị phong thủy, giáo dục sâu sắc. Bài viết dưới đây Tranh gốm Trần Hùng sẽ giúp bạn tìm hiểu thêm về hình ảnh Vinh quy bái tổ.

Nguồn gốc phong tục Vinh quy bái tổ

   Vinh quy bái tổ là tục lệ khi học trò dành được thành tích cao trong các kì thi Hương, Hội, Đình trở về quê hương để ra mắt người thân họ hàng, bái lạy tổ tiên.

   Theo Thư tịch triều đại Việt Nam thì tục lệ này có từ thời nhà Lý năm 1335. Những người đỗ đạt ở Kinh Kỳ sẽ được ban cấp áo mũ, võng ngựa về quê hương bái tổ. Được ghi danh vào sử sách.

   Theo sử sách, thư điển ghi lại thì vị trạng nguyên đầu tiên được vua ban lệ Vinh Quy Bái Tổ là Trạng Chiếu – Phạm Đôn Lễ. Phạm Đôn Lễ đỗ trạng nguyên năm 27 tuổi khoa Tân Sửu, niên hiệu Hồng Đức 12 (1481) đời vua Lê Thánh Tông. Và có thể đây là giai đoạn tục mà phong tục chính thức ra đời ở nước ta. 

Vinh quy bái tổ là gì?

   Nếu xét ra về mặt nghĩa của ngôn từ, Vinh quy bái tổ là cụm từ giàu hàm ý. “Vinh” trong vinh danh, thành công, vinh hiển. “Quy” nghĩa là trở về quê hương, chốn cũ. “Bái” nghĩa là bái lạy, khái vấn. “Tổ” vừa mang nghĩa là tổ tiên, các thế hệ đi trước, vừa bao hàm cả ý nghĩa là nơi “chôn rau cắt rốn”.

    Vậy Vinh Quy Bái Tổ có nghĩa là khi một người thành danh trong thi cử hay bất kì lĩnh vực nào đó. Họ sẽ quay về quê hương để bái lạy, diện kiến tổ tiên, gia đình.

   Triều đại xưa thì vinh quy bái tổ thường chỉ dùng cho những người thi khoa cử đỗ đạt trở về quê hương. Ngày nay không chỉ là đỗ đạt thi cử, vinh quy bái tổ cũng được hiểu theo nhiều nghĩa rộng hơn.

   Miễn là ai đấy thành danh, đem vinh quang về cho gia đình, quê hương, đất nước. Đóng góp cũng như cống hiến để xây dựng và phát triển đất nước.

Giới thiệu về nghi lễ Vinh quy bái tổ

   Cảnh Vinh quy bái tổ thể hiện hình ảnh vị tân khoa được rước từ Kinh thành về quê bởi một đoàn hộ tống rất trang trọng “trống rong cờ mở”. Có đầy đủ cờ, lọng, chiên trống, lính dõng vác giáo, khiêng đồ…

   Nghi lễ được sắp xếp tuần tự cờ quạt đi đầu tiên, đến cờ biển do vua ban tặng. Rồi mới đến trạng nguyên cưỡi ngựa có lọng che trên đầu. Vây quanh trạng nguyên thường là 4 lính hầu cầm quạt.

   Khung cảnh miền quê hiện lên một cách dân dã, bình dị. Với cây đa, lũy tre, giếng nước, đình làng. Cùng tiếng hò reo chúc mừng của những người dân và những người có chức sắc khác nhau đứng đón ở cổng làng.

   Người vinh quy có 4 nơi phải đến thực hiện nghi lễ bái tổ. Một là đình làng. Hai là nhà thờ tổ của dòng họ. Ba là trường học (thầy dạy). Bốn là nơi thờ tự của gia đình.

Ý nghĩa hình ảnh Vinh quy bái tổ

   Có thể nói khung cảnh đoàn rước của Tân khoa bảng về quê bái tổ đã thể hiện đậm nét dấu ấn truyền thống Uống nước nhớ nguồn của người Việt.

   Ý nghĩa, giá trị của “vinh quy bái tổ” trong đồ gốm sứ hay bất kì chất liệu nào luôn hiện hữu nguyên vẹn tinh thần của nó. Những người thành đạt hoặc gia chủ mong muốn công danh tiền đồ xán lạn thường treo tranh vinh quy bái tổ trong nhà.

   Với ý nghĩa thể hiện lòng biết ơn nguồn cội, bức tranh thể hiện sự hiếu kính của bậc hậu bối với tiền nhân. Đồng thời là niềm tự hào của gia chủ bởi những cố gắng của bản thân.

   Bên cạnh đó, vinh quy bái tổ còn mang ý nghĩa giáo dục hiếu học. Nhắc nhở các thế hệ con cháu phải chăm chỉ học hành để đem lại vẻ vang cho gia đình.

Những sản phẩm gốm sứ có họa tiết vinh quy bái tổ

Ấm chén

   Trong gia đình người Việt, ít nhiều chúng ta vẫn hay bắt gặp các bộ ấm chén trà vẽ cảnh vinh quy bái tổ. Hình ảnh anh học trò nghèo cờ mũ áo quan về quê gợi cho người thưởng trà những cảm giác vừa gần gũi vừa mới lạ.

   Bộ ấm chén tuy có kích cỡ nhỏ, vừa tay. Song vẫn không ngăn nổi tài hoa của nghệ nhân làng gốm. Từng đường nét thanh mảnh, nhỏ bé vẫn lột tả được không khí long trọng, đầy ơn nghĩa. Có thể sẽ thường thấy ở bộ ấm chén bằng men xanh lam, men ngọc tinh xảo.

Tranh gốm, sứ

   Theo phong thủy, vinh quy bái tổ là một phong tục giàu hàm ý từ xa xưa. Những bức tranh họa phong tục này không chỉ đem lại cho không gian cảm giác trang trọng. Mà còn có giá trị phong thủy về đường công danh. Giá trị giáo dục, khuyên bảo về sự học hành.

   Thường thì các bức tranh gốm sứ sẽ được bọc kính và đóng khung gỗ để giữ được độ tinh xảo, chất lượng men màu của tranh. 

Lọ lộc bình

   Vinh quy bái tổ là nguồn cảm hứng bất tận trong nghệ thuật làm gốm. Lộc bình với kích thước đa dạng rất được ưa chuộng để họa nên khung cảnh ân tình kia.

   Lộc bình có dáng vóc đặc biệt. Vì vậy hình ảnh được vẽ lên cũng theo những đường nét đặc biệt không kém. Nét vẽ uyển chuyển, mềm mại men theo đường cong của bình tạo vẻ khác biệt, độc đáo. Nhưng vẫn giữ nguyên vẻ trang trọng.

   Cùng với nước men tinh xảo, sáng bóng tô thêm vẻ đẹp của bức tranh. Hệt như lộc bình chỉ là phông nền để làm bật nên ý nghĩa của cảnh vẽ.

    Các bức tranh tại Tranh gốm Trần Hùng có màu sắc đẹp, tươi sáng, được nung ở nhiệt độ cao nên vẻ đẹp của các bức tranh luôn được lưu giữ cùng thời gian, không sợ ẩm mốc, mối mọt hay côn trùng. Với Tranh gốm Trần Hùng bạn trang trí không gian nội thất hay ngoài trời đều rất phù hợp. Tranh gốm Trần Hùng luôn đồng hành cùng bạn để hiện thực hóa ý tưởng của bạn một cách trọn vẹn nhất trên mỗi bức tranh

Liên hệ tư vấn: 0973.275.594

Đ/c: đối diện vòng xuyến KCN Bát Tràng