Làng nghề gốm sứ Bát Tràng, nổi tiếng với bề dày lịch sử với những sản phẩm thủ công tinh xảo, nay lại mang đến một làn gió mới cho nghệ thuật trang trí nội thất bằng tranh mosaic gốm. Từng mảnh ghép gốm nhỏ, được nung nóng ở nhiệt độ cao, mang trong mình một tình yêu sâu sắc với nghệ thuật, cùng sự đa dạng về màu sắc, hoa văn, tạo nên những bức tranh sống động, đầy sức hút và có giá trị riêng biệt cho từng công trình kiến trúc. Hãy cùng Tranh gốm Trần Hùng khám phá quy trình sản xuất tranh mosaic gốm đầy kỳ công để tạo nên những tác phẩm nghệ thuật độc đáo này!
1. Giới thiệu về tranh mosaic gốm Bát Tràng?
Nghệ thuật mosaic xuất hiện từ hàng ngàn năm trước, với những bằng chứng khảo cổ cho thấy việc sử dụng đá, vỏ sò và ngà voi để tạo ra các bức tranh ghép ở Lưỡng Hà, Hy Lạp cổ đại và La Mã. Theo thời gian, tranh mosaic trở thành một loại hình nghệ thuật ngày càng được ưa chuộng trong trang trí nội thất và ngoại thất, dần phổ biến tại các công trình quan trọng trong nước và trên thế giới.
Vậy, tranh mosaic gốm Bát Tràng là gì? Đâu là chất liêu và kỹ thuật tạo lên một bức tranh gốm nghệ thuật? Tranh gốm mảnh ghép được các Nghệ nhân Gốm sứ Quang Minh tạo nên từ hàng ngàn mảnh gốm nhỏ có kích thước từ 15mmx 25mm, với nhiều hoa văn, màu sắc, và ghép lại với nhau một cách tỉ mỉ, tạo nên tổng thể bức tranh đầy sức hút và đẹp mắt.
2. Chất liệu chế tác tranh mosaic gốm
Với xuất phát điểm tại làng nghề Bát Tràng, nơi có truyền thống làm gốm lâu đời nhất nhì Việt Nam, nên chất liệu chế tác được Trần Hùng Mosaic tuyển chọn tỉ mỉ và khắt khe. Để tạo nên tranh mosaic gốm, Tranh gốm Trần Hùng sử dụng đất sét cao lanh làm nguyên vật liệu chính.
Cùng tính chất bám dính và đàn hồi tốt, đất sét cao lanh đảm bảo sản phẩm luôn có độ bền và chống nứt vỡ dưới tác động môi trường. Cùng với đó là khả năng lên màu hoàn hảo, giúp nghệ nhân mang trọn hơi thở nghệ thuật, sự linh thiêng đến tận tay khách hàng.
3. Quy trình sản xuất tranh mosaic gốm
Quy trình sản xuất tranh mosaic gốm tại Xưởng gốm Trần Hùng tuân theo 15 bước nghiêm ngặt, trước tiên là để giữ vững nguyên tắc của làng nghề, sau cùng là để đảm bảo tính sáng tạo của nghệ nhân thực hiện.
3.1. Họp hội đồng kỹ thuật
Mỗi đơn đặt hàng sản xuất tranh gốm mosaic, Trần Hùng Mosaic luôn tổ chức họp hội đồng kỹ thuật nhằm thảo luận và xem xét về yêu cầu khách hàng. Dựa trên ý tưởng cũng như yêu cầu của khách hàng, chúng tôi tiến hành lên kế hoạch thực hiện, phân bổ nhiệm vụ cũng như người thực hiện, thời gian làm, làm như thế nào,…
3.2. Phóng hình trên giấy
Sau khi hội đồng kỹ thuật thống nhất ý kiến thực hiện, cho ra bản maket thiết kế, tổ phân tích sẽ tiến hành phóng hình trên giấy. Nhân viên phân tích tách tranh thành các mảng, bổ mảnh phù hợp theo từng vị trí hoặc họa tiết trên tranh.
3.3. Chọn màu men
Trung bình mỗi bức tranh gồm 30 – 50 màu, màu tranh mosaic gốm thường đơn giản nhưng vẫn đảm bảo được tính thẩm mỹ. Màu sắc sẽ được kết hợp hài hòa giữa sở thích, mong muốn cá nhân khách hàng với nguyên tắc nghệ thuật, phong cách sáng tác của nghệ nhân.
3.4. Đánh số trên giấy
Màu men khi chọn xong sẽ được đánh số đại diện, tiếp đến điền số màu phù hợp với maket, đánh tương ứng theo từng mảnh đã bổ. Công tác này cần thực hiện tuần tự, cẩn thận và kiên nhẫn, nếu không rất dễ bị đánh nhầm hoặc bỏ sót.
3.5. Luyện đất
Đất sau khi trải qua nhiều công đoạn tinh luyện mới có thể lấy được phần tốt nhất để làm gốm, người thợ sẽ loại bỏ những tạp chất còn lại và dùng chân để nhào thật kỹ rồi đắp thành từng đống lớn. Để đất được mịn và dẻo, chịu được những tác nhân như lửa, khí hậu khắc nghiệt thì cần thái đi thái lại nhiều lần.
3.6. Cắt tranh
Sau khi nhận bàn giao từ tổ phân tích, đất đã được luyện kỹ, tổ cắt tranh sẽ thực hiện các khâu như sau:
- Khâu 1: Lót giấy trước khi làm đất.
- Khâu 2: Thực hiện các thao tác làm mịn đất như dùng búa chuyên dụng đập nhẹ, cạo phẳng.
- Khâu 3: Phóng hình theo bản maket, yêu cầu phải rõ nét và đúng maket yêu cầu.
- Khâu 4: Cắt đất, đường cắt phải đúng theo hình vẽ, nét cắt phải sắc, các mảnh tranh không được vát, nứt vỡ, bề mặt không bị lồi lõm.
- Khâu 5: Sau khi cắt xong, thực hiện kiểm tra và đối chiếu với maket.
3.7. Sấy khô đất
Tiếp nối công việc của tổ cắt tranh, tổ men màu sẽ tiến hành sấy hoặc quạt khô sản phẩm nhằm đảm bảo giữ nguyên hình dạng ban đầu, tránh những vết lồi lõm xuất hiện hay độ dày không đồng đều giữa các mảnh.
3.8. Tách và vệ sinh mảnh tranh
Khi các mảnh gốm đã đạt được độ khô tiêu chuẩn, những người thợ tổ men màu sẽ tiến hành tách và vệ sinh mảnh tranh. Công đoạn này được thực hiện nhằm đảm bảo độ lên màu tốt, thống nhất về sắc độ giữa các mảnh.
3.9. Pha men
Tiếp đến, dựa vào bản maket mà hội đồng kỹ thuật đã thống nhất, tiến hành đánh số men màu lên từng mảnh gốm đã tách và vệ sinh. Kết thúc công đoạn xác định màu sắc, người thợ cần pha màu men theo đúng maket, chuẩn bị cho bước tiếp theo.
3.10. Nhúng mảnh tranh theo số màu
Màu men khi đã được pha theo market, các thợ làm gốm sẽ nhúng các mảnh đã bổ tương ứng với số màu đã đánh. Giống với bước ghi số vào từng mảnh, người thực hiện cần kiểm tra lại tổng thể trong và sau khi nhúng.
3.11. Phân nhỏ và đưa lên tấm kê
Hoàn thành bước nhúng màu men, người thợ thực hiện phân tách thành từng tấm nhỏ và kéo lên tấm kê. Công đoạn này cần sắp xếp logic, đảm bảo không xáo trộn trật tự bức tranh ban đầu.
3.12. Trồng lò và dỡ lò
Bộ phận lò sẽ tiếp nhận tranh từ tổ men màu, để nung được các mảnh trang thì cần tiến hành trồng lò:
- Kiểm tra phà, chèn bánh xe phà trước khi trả hàng.
- Dùng thước đo ly vô cẩn thận, đảm bảo men không bị nghiêng.
- Tra hàng lên tấm kê.
- Vệ sinh xung quanh các hàng, loại bỏ bụi trước khi đẩy vào lò.
Sau khi đã nung đủ thời gian, thực hiện mở cửa lò và kéo phà ra. Người thực hiện dỡ lò cần tuân thủ theo một trong hai quy tắc, dỡ theo hàng hoặc dỡ theo sản phẩm, giúp tránh thất lạc mảnh tranh.
3.13. Nhận tranh từ tổ lò
Các mảnh tranh sau khi đã được nung và dỡ khỏi hàng, tổ lò sẽ tiến hành kiểm kê và bàn giao cho tổ xếp. Thợ tổ xếp cũng có nhiệm vụ kiểm tra, rà soát sản phẩm được nhận từ bộ phận trước đó.
3.14. Xếp thành bức tranh mosaic hoàn chỉnh
Sau khi kiểm kê đủ, đúng sản phẩm, tổ xếp sẽ tiến hành hoàn thiện bức tranh mosaic gốm.
- Khâu 1: Xác định vị trí, kích thước trước khi xếp.
- Khâu 2: Vừa xếp vừa kiểm tra, loại bỏ hoặc sửa mảnh lỗi, căn chỉnh mạch cho đều.
- Khâu 3: Khi ghép xong cần liên hệ lại bộ phận đánh giá và nghiệm thu.
Lưu ý: Trong quá trình ghép, cần chú ý kiểm tra mảnh ghép, loại bỏ hoặc sửa lại mảnh lỗi (nếu cần).
3.15. Thi công tranh
Là bước cuối cùng trong quy trình sản xuất tranh mosaic gốm, tranh được nghiệm thu sẽ tiến hành thi công tại xưởng sản xuất hoặc nhà ở, cơ quan,… theo yêu cầu của khách hàng. Tùy thuộc hiện trạng, yêu cầu mà thời gian thi công tranh mosaic gốm có thể hoàn thành trong ngày đến vài ngày.
Với mục tiêu và lợi ích của khách hàng là hàng đầu. Tranh gốm Trần Hùng là một đơn vị uy tín và chuyên nghiệp trong lĩnh vực cung cấp tranh gốm sứ Bát Tràng chất lượng cao. Với đội ngũ nghệ sĩ và thợ làm gốm tài năng, chúng tôi cam kết mang đến cho khách hàng những tác phẩm gốm sứ độc đáo và tinh xảo, thể hiện sự kết hợp hoàn hảo giữa nghệ thuật truyền thống và sự sáng tạo hiện đại.
Đặc biệt, sự tận tâm và tinh thần làm việc tỉ mỉ là điểm mạnh của chúng tôi, giúp tạo ra những sản phẩm tranh gốm sứ Bát Tràng có giá trị văn hóa và nghệ thuật độc đáo. Tranh gốm Trần Hùng luôn đồng hành cùng quý khách để hiện thực hóa ý tưởng của bạn một cách trọn vẹn nhất.
Liên hệ tư vấn: 0973.275.594
Đ/c: đối diện vòng xuyến KCN Bát Tràng
